Grafika 2D

Słowem wstępu, czyli czym jest grafika wektorowa

Grafika wektorowa to grafika opisana w sposób matematyczny. W odróżnieniu od grafiki rastrowej (wyrażonej za pomocą pikseli), możemy ją bezstratnie skalować. Idealnie nadaje się do obrabiania na maszynach CNC. Musimy ją jednak uprzednio zaprojektować i zaprogramować. Obszary jej zastosowania to na przykład grafika użytkowa, loga, naklejki, sitodruk, druk 3D, projektowanie CAD (computer aided design, komputerowo wspomagane projektowanie), projekty na maszyny CNC (computerised numerical control, maszyna sterowana numerycznie). Grafikę wektorowę możemy konwertować na rastrową i odwrotnie.

Najpopularniejsze rozszerzenia plików w przypadku grafiki wektorowej to:
.AI, .PDF, .EPS, .SVG.

Grafika rastrowa ma z kolei największe zastosowanie przy skalowaniu, skomplikowanych kompozycjach, fotografiach, renderach, przejściach tonalnych, filmach czy prezentacjach produktowych. Obiekty często zawierają przejścia tonalne, a same pliki są "cięższe", większe.

Najpopularniejsze rozszerzenia plików: .JPG, .PNG, .TIFF, .RAW, .BMP, .GIF

Maszyny CNC

Maszyny CNC to po prostu maszyny, których pracą steruje komputer.

• Frezarka CNC - usuwa/skrawa/zbiera materiał przy pomocy frezu poruszającego się w układzie XYZ (w trzech wymiarach)
• Ploter laserowy - usuwa/przecina/graweruje materiał z wykorzystaniem odpowiednio zogniskowanego promienia laserowego
• Hafciarka CNC - w odróżnieniu do powyższych pracuje poprzez DODAWANIE materiału
• Ploter tnący - do cięcia wykorzystuje do nóż; pozwala na wycinanie/nacinanie materiałów o grubości do 3mm (np. papier, naklejki, wykroje z filcu czy innych tekstyliów)
• Waterjet - wykorzystuje do przecinania obiektu wodę zmieszaną z piaskiem wtłaczaną pod wysokim ciśnieniem (przyspieszona erozja)

Do dzieła, czyli pierwsze projekty

Przykładowe źródła inspiracji:

• https://shutterstock.com/blog/
• https://www.behance.net
• https://pl.pinterest.com
• https://www.instructables.com - instrukcje i projekty 3D i 2D
• https://affinityspotlight.com/ - Affinity to program do projektowania wektorowego, "płatny, ale nie bardzo" :)
• https://inkscape.org/gallery/ - Inkspace to darmowy program do projektowania grafiki wektorowej

Pudełka - projekt

W tym przypadku korzystamy z jednego z gotowych projektów:

Po wybraniu interesującego nas pudełka, przed zapisaniem projektu mamy możliwość dopasowania jego cech do naszych potrzeb.

• settings for finger joints - ustawienia dla ząbków do składania, np. burn - jak ciasno mają być spasowane elementy (im mniejsza wartość, tym luźniej; dla pudełek 0,1-0,15
• x,y,h - szerokość, głębokość, wysokość (outside - wymiary zewnętrzne)
  thickness - grubość materiału (tu sklejka 3mm)
• format - zostawiamy .svg
• tabs - tworzy przerwy na linii wektorowej wycinanej przez laser; wartość tabs to szerokość tej przerwy/"mostka"; na potrzeby pudełek zostawiamy 0,0;
  uwaga! są to "ząbki"/uchwyty/mostki utrzymujące projekt przy wycinaniu;
  np. przy otwieraniu nowej planszówki wyciskamy żetony z wyciętego kartonu - to te wyrywane uchwyty
• labels - informacje która część jest czym; chcemy oznaczyć na projekcie, aby się nie zgubić, ale jednocześnie nie chcemy, aby laser je wyciął - uważać na to!
• reference - skalowany prostokąt, aby mieć odniesienie ile to 100mm na projekcie
• inner_corners - loop, corner, backarc; ustawienia narożników;
  teoretycznie np. przy loops powinny lepiej się trzymać elementy ze sobą po złożeniu

Zapisywanie projektu

Aby uzyskać projekt klikamy GENERATE -> PPM (prawy przycisk myszy) -> zapisz jako. Możemy od razu zastosować "download", ale wtedy nie otrzymamy podglądu na stronie przed zapisem.

Programowanie projektu w maszynie

Kiedy mamy projekt, musimy "nauczyć" maszynę co ma zrobić na każdym zadanym momencie wektora. W tym wypadku korzystamy z programu zapisanego bezpośrednio na ploterze laserowym (CAM). Wykorzystujemy zdalny dostęp do lasera, ale będzie on działał tylko w wewnętrznej sieci publabinner :)

Cztery kroki programowania:

1) Dodawanie lub importowanie pliku z projektem. Po zaimportowaniu plik pojawia się na liście, należy go otworzyć.

2) Tutaj można robić lub zmieniać projekt, ale lepiej robić na pliku źródłowym, aby zawsze mieć zapisane zmiany w pliku, a nie tylko dla pojedynczego wydruku.
Najlepiej importować tutaj już gotowy plik, nie wymagający żadnych zmian.

3) Kładziemy materiał (sklejkę) na stole plotera i ustawiamy głowicę lasera blisko narożnika sklejki, aby pozostawić jak najmniej odpadów. Kliknięcie "utwórz zadanie" przekierowuje nas na stronę z układem projektu na ploterze. Narożniki kwadratu z plusem pośrodku oznaczają miejsce, w którym ploter rozpocznie pracę. Uwaga! nie zmieniamy położenia tej ikony, a przesuwamy CAŁY PROJEKT tak, by odpowiadał on miejscu ułożenia sklejki, a jego narożnik znajdował się w punkcie położenia głowicy.
Kliknięcie na ikonę stopera pozwoli wyliczyć czas pracy.

4) Wysyłamy projekt na ploter, rozpoczynamy wydruk :)

Sklejka - gdzie kupić?

• markety - drogo i źle (wióry pokryte z dwóch stron cienka warstwą drewna)
• producent sklejki /najlepsza opcja/- lepsza jakość, czasem nawet samo drewno bez wiórów (płyty sklejane) np. SMĘTEK
• sklejka pod laser - bardzo dobra jakość, bardzo duża cena; dla nas przy pracy może i zauważalna różnica w jakości względem punktu powyżej, ale dla klienta końcowego nie

SKLEJKA SUCHOTRWAŁA (takiej szukamy) - nie ma pomiędzy warstwami linii czarnego kleju, który jest widoczny w sklejkach wodoodpornych. Sklejki wodoodporne uzupełniane są materiałami specjalnymi, które niekoniecznie są dobre do cięcia laserem - raz, że gorzej dla maszyny, a dwa, że opary są dla nas niezdrowe.

Projektowanie - INKSCAPE

Inkscape - illustrator Adobe - affinity design - to programy służące do podobnych rzeczy, ale inkscape jest darmowy

Nowy dokument

Poruszanie się po programie:

• wskaźnik - wybierz i przesuwaj, zmieniaj właściwości obiektu
• trzy przyciski myszy: LPM (zaznaczanie), PPM (właściwości obiektu, dodatkowe opcje), scroll (scroll: przesuwanie góra-dół; ctrl+scroll: przysuwanie odsuwanie; shift+scroll: przesuwanie prawo-lewo; kliknąć scrollem: swobodne poruszanie)
• edycja węzłów
• shape builder tool
• grupa obiektów: obiekt sobie modyfikujemy parametrami obiektu; ale po zmianie: path->object to path (ścieżka -> objekt w ścieżkę): wtedy możemy już działać na węzłach i liniach
• symetryczne koło: przytrzymujemy ctrl; ale rozciągamy pod kątem 45 stopni, bo inaczej nadal będzie elipsa
• object -> fill and stroke: wybieram obiekt i ustalam: fill->RGB->nie ruszamy A :) jest to alfa - przezroczystość; blur (rozmycie), opacity (to samo co alfa, tylko w drugą stronę) - tych dwóch na laser też nei ruszamy
• na laser raczej pracujemy na liniach (tylko jeśli grawer będziemy chcieli wypełniony, to robimy czarne wypełnienie) - żeby to zrobić, trzeba zaznaczyć "no fill"
• możemy pracować na czarnym, a na koniec zmienić na czerwony lub od razu na czerwonym
• stroke style - styl obrysu (laser niezależnie jaką grubość mu tu ustalimy, będzie widział samą cienką linię wektora, o ile nie opracujemy odpowiednio wektora

Florystyczna biżuteria

wyszukamy zdjęcie liścia -> wklejamy do inkspace -> X,Y - położenie w układzie współrzędnych; W, H - szerokość i wysokość

obrót

warstwy: Layer -> layers and objects

• na warstwie 1 lub obrazku naciskam kłódkę i warstwa się blokuje, nie rusza się
• dodać warstwę
• ołówek(pencil tool)- dobrze się nim pracuje na ipadzie; myszką niekoniecznie -> smoothing 0 to bez wygładzania; im wyższy smoothing, tym gładsza linia po utworzeniu; przy smoothing 40 już jest wystarczająco
  przy przerwaniu linii: wybieram poprzednią linię, dojeżdżam ołówkiem do ostatniego węzła (bez klikania) i jak się podświetli, to przy rysowaniu będzie to kontynuacja poprzedniej linii (połączona)
• pióro (pen tool) - dwie wersje rysowania:
  1) klikam i wyciągam(tworze węzły)
  2) klikam w węzłach ostrych
  enter
  
  narzędzie edytotwania węzłów
  
  węzeł ostry: kąt ostry; węzeł gładki - zaokrąglenie w węźle
  
  Mogę kształtować linię lub węzły
  
  dodawanie węzła - narzędzie kształtowania węzłów - klikam dwa razy tam, gdzie go chcę
• przy tworzeniu piórem to już jest ścieżka/wektor, nie trzeba obiektu zmieniać w ścieżkę
• zgubiłam się -> klikam "5" i jestem na stronie; klikam "4" przybliżam do grafiki (wszystkiego co mam)
• object to path: koło będzie linią
• stroke to path: grube koło będzie widziane jako grube, a nie jako pojedyncza linia; jest to kontur w ścieżkę;
• linia cięcia - zostawiamy jako linię!
• linia graweru - zamieniamy kontur na ścieżkę!
• zaznaczamy linię - select same -> stroke type -> zaznaczy wszystkie elementy tego samego typu

The Bezier Game

Jest to gra, która pomaga nauczyć się panować nad rysowaniem obiektów krzywymi. Na telefonie jest także opcja BULL IN, czyli wycinania i łączenia obiektów między sobą.

Inkspace - podstawy obsługi

• edit->preferences->input/output->autosave: ustalenie ilości autozapisu i miejsca zapisu
• doker - to karty w menu po prawej stronie
• object-> fill and stroke: zmiany wypełnienia, obrysu
• file -> dokument properties:
  1) ustawienia jednostek i jednostek wyświetlania dla całego dokumentu
  2) resize to content: dopasowanie wielkości "kartki" projektu do wielkości obiektu; przed wrzuceniem na maszynę zawsze dajemy resize to content, aby obciąć marginesy, ułatwić ustawianie względem głowicy
• viev -> outline: pokaże nam projekt tak, jak widzi go laser, widoczne będą wszystkie linie
• viev -> display:normal oraz split mode-> split: mamy wtedy podzielony obraz z podglądem; dobrze sie to sprawdza przy wykorzystaniu projektów gotowych z internetu - możemy podejrzeć "co jest podspodem", posprzątać to, co nie jest potrzebne na maszynę
• path -> path effects:
  1) można wykonywać to tylko na jednej ścieżce, jednym klonie, jednej grupie - efekty działają tylko na pojedynczych elementach;
  2) nie wszystkie efekty działają na wszystkich obiektach, czasem trzeba wiedzieć co zrobić, żeby zadziałały :)

Path effects

Są to "zewnętrzne programy", nie wszystko w nich zadziała. Musimy zwracać uwagę na przykład na jednostki, bo tutaj niekoniecznie będą działały ustawienia dla całego programu.

Corners - uwaga, przy projektowaniu musimy wziąć pod uwagę to, że nie lubimy ostrych krawędzi; zawsze musimy coś zrobić z tym narożnikiem, aby nie był ostry;
UWAGA! są to efekty na obiekcie; nie każda masdzyna będzie "widziała" efekty, niektóre będą widziały np. bazowy prostokąt; musimy projektować przy założeniu, że maszyna nie widzi efektów, więc na koniec musizmy przygotować projhekt tak, by był "na gotowo" (analogicznie do grubości linii - stroke to path)

• fillet - zaokrąglenie;
• chamfer - ścięcie (tu radius to promień koła o środku w narożniku wyznaczającego punkty na bokach figury); chamfer steps - zamiast wycinka okręgu będzie wielokąt
• tiling - zwielokrotnienie obiektu w macierzy, ale przy zachowaniu możliwości jednoczesnej edycji wszystkich projektów; można część odbić, przeskalować, zmienić w części odstępy, skalowanie, obrót;

• power stroke
  smoothness
  smoothing type -> później klikamy edycję węzłów i możemy edytować punktowo grubość; ctrl+kliknięcie na istniejącym węźle powoduje jego powielenie, możemy go przeciągnąć i mamy więcej węzłów do zmiany grubości
• rotate copies: po kliknięciu na edycję węzłów - środkowy zwiększanie promienia koła, zmiana kąta, zmiana rotacji obiektu
  mirror copies - powielanie w lustrzanym odbiciu
  split elements - rozdzielam elementy i każdy osobno mogę wyedytować; edytowanie pierwotnego kształtu pozwala na edycję wszystkich na raz, ale edycja danego (nie pierwszego) obiektu pozwala na zmianę indywidualną

• dwie linie -> path -> combine; interpolate subpaths -> tworzy ścieżki przechodzące z jednej w drugą

• VonKoch -> tworzy kolejne, mniejsze elementy

• zadanie domowe: Pattern Along Path - zrobić w domu na blogu informację jak zrobić (filmik na youtube lub dokumentacja inkscapea i wykonać)

• mirror symmetry -> edycja węzłów -> linia pośrodku pozwala na ułożenie "lustra" pod kątem, który chcemy; możemy to zrobić także poprzez wstawienie współrzędnych mirror line start i end
  vertical/horizonral center - możemy za śrdokowy węzeł chwycić i przesuwać
  

• offset: ctrl+D (duplicate, klonowanie ścieżki, które dziedziczą efekty - w tym samym miejscu!), później dopiero używamy przesunięcia czerwonego punktu w narzędziu offset lub zmieniamy ręcznie wartość offset (bo nie ucieknie nam pierwotna linia) i możemy stworzyć taki sam obiekt w obiekcie
  bardzo ważne narzędzie - na przykład przy wykonywaniu naklejki, gdy chcemy sobie zewnętrzny kontur skopiować jako linię zewnętrzną lub wewnątrzną

• uwaga, efekty wykonuja

Uwaga, efekty "wykonują się" od góry do dołu dla danego elementu, ich kolejność będzie miała znaczenie dla końcowego efektu (np. czy kopiuję w kole przed odbiciem lustrzanym czy odwrotnie)

Jeżeli w opcjach efektu klikniemy flatten, to "wypłaszczamy" efekt, zapisujemy obiekt już jako krzywą, zamykamy opcje manipulowania.

Mandala

Inkscape dalej

Sprytne skróty

Klik klik

3- zbliża do zaznaczonego projektu

4 - zbliża do projektu całego

5- zbliża do kartki

Q - quick zoom

ctrl+D - kopiuję dokładnie ten sam element w tym samym miejscu

pencil tool -> last used style (ustawienia takie, jak ostatnio); this tool style - mogę pobrać z gotowego obiektu narysowanego i wtedy dane narzędzie zawsze tak będzie wyglądać

kolory na dole - ustawiają kolor wypełnienia; jesli chcemy kolor linii, to klikamy shift + klik; przy najechaniu na dole są podpowiedzi ;)

Linie pomocnicze

Linie pomocnicze: klikam na linijkę po lewej lub u góry i wyciągam ją na kartkę

Dwa kliknięcia w linię pomocniczą- współrzędne kropki na linii; X,Y (0,0) to lewy górny róg; X przyrasta w prawo, Y przyrasta w dół, Z przyrasta do nas

Przyciąganie - snapy

Snapy - prawy górny róg

• bounding box - prostokąt ograniczający/opisujący dany przedmiot (system skrzyniowy :))
  edges - ściany (samo nie działa, musi być zaznaczone minimum edges i corners)
  corners - narożniki (edges + corners przyciąga także narożnik do ściany)
  edge midpoints - środek ściany
• nodes - węzły:
  paths - przyciąga do linii/ścieżki, tak żeby te dwa obiekty miały wspólny punkt
  paths intersections - przecięcia linii (nie może to być wspólny punkt końcowy, to musi być miejsce przecięcia)
  cusp nodes - wszystkie węzły ostre lub na końcach linii
  smooth nodes - wszystkie zaokrąglone węzły
  line midpoints - do środka linii; wymaga zaznaczenia także punktu "paths"
  perpendicural line - musimy mieć najpierw zaznaczoną linię, aby móc zaznaczyć to przyciąganie (inaczej inkscape nie wie, że to ma być prosropadła do tej liniii
  tangential lines - styczne
• alignment - wyrównanie
  same distances - taka sama odległość dla kolejnego przedmiotu
• grids (view->page grid) ->cusp nodes + grids -> przyciąga narożniki do siatki
• guide lines - przyciąganie do linii pomocniczych

Diorama/shadowbox/lightbox - przestrzenne obrazy w ramach

Shapebuilder

Zaznaczam wszystkie elementy -> shapebuilder -> klikam na obiekcie i przeciągam przez wszystkie obiekty, które chcę połączyć (bez odklikiwania!)

Ramka: prostokąt -> stroke style -> width 10mm -> path -> stroke to path -> no fill, stroke czerwony

Tworzymy grafikę - naszywkę

Uwaga na kredyty - zużywane przy generowaniu grafiki! Ale codziennie się resetują.

domek->plusik (create new project)

Uwaga, przy harciarce nie chcemy obrysów, krawędzi plam koloru!

vector image - nie usuwa nam obbrazka, tylko tworzy nowy

recraft->kolory->spectrum/swatches->zmieniamy kolory tak, aby było ich jak najmniej -> krzyżyk -> znowu w kolory i wtedy w podglądzie już ich będzie mniej

klik na obiekt -> export as -> .svg

lasso u góry (modifie arena) -> modyfikowanie danego elementu -> wpisujemy w tekście

uwaga, na obrazku sąwarstwy kolowów na warstwach! wtedy hafciarka będzie chciała jeden kolor na drugim - trzeba pousuwać

flatten w znaczeniu - wszystko, co nad wycina się w tym co jest pod!- zaznaczamy wszystko->path->flatten

potem musimy kolejne elementy w danym kolorze połączyć(np bluzkę w całość):

klik dany kolor -> PPM -> select same -> fill-> color-> object->group (lub ctrl G)-> nazywam kolorem

zaznaczam daną grupę -> path ->union (lub ctrl++)

viev -> outline -> zobaczyć czy nie ma jakichś linii niepotrzebnych, usunąć

Hafciarki

Za dużo w hafciarkach się nie zmienia :) jeśli chcemy kupić, to jeśli ma wejście usb, to już będzie ok; dodatkowo może mieć dotykowy ekran. Najtańsza hafciarka rzędu 3-4-5tys.; brother z pracowni rzędu 40tys, mogą być jeeeeszcze droższe. . Sprawdzać na OLX, bo ludzie kupują i nie umieją obsługiwać :)

Oprogramowanie kosztuje dużo! PE Design Plus ok. 1500zł. My będziemy korzystać z darmowego programu - plug in do inkscape.

Hafciarka CNC - oprogramowanie instruuje stół maszyny, aby poruszał się w taki sposób, by został stworzony zgodnie z projektem.

Z czego składa się hafciarka?

• ramie - ruchoma część poruszająca się w płaszczyźnie xy; porusza się tak, aby tamborek z materiałem był odpowiednio ułożony
• igła zawsze znajduje się w środku; hafciarka wieloigłowa będzie ustawiała daną haftującą igłę w środku
• silniki krokowe poruszające hafciarką
• czujniki zerwania/braku nici
• system nawlekania nici
• nici do haftu są mocniejsze i bardziej śliskie
• bębenek od dolnej nici
• tamborek

Hafciarka ma bardzo dużo wbić na minutę (400-1000 wbić na minutę), dlatego trzeba ją bardzo często oliwić.

Co warto przygotować do haftowania?

• flizelina - usztywniacz
• materiał, na którym będziemy haftować (może być filc lub polar) - później możemy przynieść własny materiał, na razie skupiamy się na tym samym materiale/parametrach materiału
• (opcjonalnie) pianka do haftu 3dnici do haftu (mocne i śliskie)
• folia wodno rozpuszczalna - usztywnia haft na górze
• opcjonalnie termotransfer

Rodzaje opcji haftowania

• running stitch - ścieg prosty; jeden z podstawowych rodzajów ściegu, linia prosta
• manual stitch - odpowiada temu, ile mamy węzłów w projekcie; polegający na tworzeniu kształtów za pomocą wbijania igły i przeciągania nici od węzła do węzła; raczej nie do wypełnienia - możemy porównać to do rysunku węglem/ołówkiem; między węzłami bardzo długie odcinki
• bean stich - krok do przodu i cofnięcie o jedno i znowu do przodu - gruba linia;
• fill stich - pozwala na pokrycie dużych powierchni tkaniny w sposób szybki i efektywny; stosowany do WYPEŁNIANIA dużych obszarów jednolitą powierzchnią nici; możemy ustawić odległości wbicia, np. random - sugerujący ręczne haftowanie, nierówne odległości między wbiciami lyb ustalić daną odległość wbicia - bardzo techniczny efekt, równe odległości wbicia
• auto fill - wypełnianie; najprostsza funkcja pozwalająca na wypełnienie przestrzeni ściegiem; w kolumnach!
• circural fill - wypełnianie ściegiem po okręgu;
• countur fill - coraz większe prostokąty jednen w drugim
• linear gradient fill - pozwala na wypełnienie przestrzeni z wykorzystaniem gradientu, przejść między kolorami (w kolumnach)
• meander fill - wypełnianie ściegiem meandrującym, polecany do grubych materiałów lub pianek, rodzaj jakby pikowania
• till fill (?) - szkocka krata
• podszycie czyli underlay - rodzaj wstepnego ściegu stosowanego przed głównych haftem, aby przygotować tkaninę, wszystkie warstwy materiału (flizelina, folie i tak dalej), stabilizuje; ścieg służący do ustabilizowania -szczególnie istotne przy dużej ilości warstw czy rozciągliwych materiałów, ale zawsze stosujemy; zmieniamy z 1mm na rzadszy, bo nie ma potrzeby, by był taki gęsty

Rodzaje wypełnienia linii

• zigzag stitch - jego główną wadą jest to, ze idzie w danej linii, a później nie zakręca tylko "zaczyna się od nowa" w innym kierunku
• satin stitch - na narożnikach ładnie zauważa te zakręty

Inkstitch

Pracujemy na naszej grafice // uwaga, tak przygotowany projekt możemy też wykorzystać do sitodruku :)

Są dwie metody pracy z haftem (układania kolejności):
1) od ogółu do szczegółu - duży obszar -> mniejszy -> jeszcze mniejszy -> detal
2) hafciarka pracuje cały czas, przechodząc od obiektu do obiektu, my nie możemy przycinać nitek i tak dalej - przy przejściach między obszarami pojawią się nitki łaczące, więc w masowej produkcji zaczyna się od szczegółu do ogółu, aby ostatnia warstwa zakryła te nitki, a nie trzeba było się z nimi bawić

Najlepiej pracować na jednym kolorze na raz. My sobie idziemy metodą od ogółu do szczegółu.

Uwaga, może otworzyć się nowe okno i wtedy blokuje to inkscape'a. Po zakończeniu pracy w inkstitchu można znowu wrócić do inkscape'a

Zaznaczamy jeden kolor ->Extensions -> ink/Stitch->Params (ustawienie parametrów poszczególnych warstw)

Ilość wbić igły (na dole po prawej) jest informacją sugerującą też czy jest wszsystko ok. przy naszywce 8cm ilość wbić 6-7tysięcy jest ok.

Tło ma być spokojne, nie atakować nam, więc zostawimy sobie autofill.

• expand - poszerzenie pola, możemy na przykład użyć, jelsi chcemy, zeby kolory na siebie bardziej nachodziły, żeby nie zostały nam jakieś dziury
• pull compensation - jeśli w jednym kierunku haftujemy ścieg, to będzie to ściągało w tym jednym kierunku projekt; ustawiamy pull compensation, aby zrównoważyć to zniekształcenie w drugim kierunku i zachować odpowiedni kształt; to przy kierunkowych wypełnieniach tylko, na przykład po okręgu nie mamy czegoś takiego, bo nie ściąga kierunkowo
• angle of lines of stitches - kierunkowość danego wypełnienia; możemy to też wykorzystywać przy różnych warstwach (najlepiej działają kąty wynikające z podziały 90 stopni :) - najlepiej wyglądają dla naszego mózgu)
• maximum fill stitch length - maksymalny krok; robi krok zawsze tego rzędu, na koniec to, co mu zostaje - np. w 10mm zrobi kroki: 3 -3- 3-1 mm (o ile nie zaznaczymy minimum stitch lenght!)
• minimum length stitch - jeśli mamy maks i min, to komputer podzieli kroki w danej odległości na nie mniejsze niż min i nie większe niż max - ale kolejne rzędy mają inne długości, więc w każdym rzędzie będzie inna długość ściegu, będzie bardziej jak ręczny
• spacing between rows - nie mniej niż o,25mm z doświadczenia; im większa wartość, tym bardziej przypomina ręczny, im mniejsza - tym bardziej "maszynowo" w wyglądzie; jeśli jest większa, to szybciej wykona haft
• randomize stitch lenght - raz długość będzie 3mm, raz 2,8, raz 3,1mm - ściegi nie są równe, są bardziej jak w ręcznym ściegu
• seed - tu ustawiamy jak bardzo losowo ma być powyższe - im więcej, tym większa losowa

fill underlay -> row spacing->4mm zawsze ustawiamy (tutaj)!

na dole po lewej presets -> nadajemy nazwę, możemy potem wczytywać te ustawienia->add

Na koniec APPLY AND QUIT! żeby się zapisało

haftuje w kolejności warstw na liście od dołu do góry

Ciało: circular fill; running stith length zmniejszyć, aby było mniej ostrych krawędzi, np. do 2mm; random stitch length jitter ->50; tak manipulujemy tymi wartościami, żeby było ciekawie wizualnie :)

Podgląd całości pracy:

extensions->ins/Stitch->visualize and export->simulator

Uwaga - ramka: po wyhaftowaniu warstw chcemy wyciąć nadmiar filcu, chcemy, żeby obwódka była nie na filcu, żeby się ładnie układała -> dlatego chcemy, żeby obwódka częściowo nachodziła na projekt, a częściowo wystawała! ważne! czyli robimy koło o średnicy 8mm, ale zmieniamy grubość linii na 3mm; on musi być na samej górze warstw

Możemy podejrzeć czy dobrze nachodzi zmniejszając opacity (na dole po prawej)

Zaznaczamy to koło/obwódkę -> extensions -> Ins/Stitch -> Tools:Satin ->Convert Line to Satin

Resize to content

Ostatni kolor przed satyną -> extensions -> inkstitch->params ->na samym dole stop after zaznaczyć (bo chcemy wyciąć przed brzegiem satynowym

Zapisujemy poza projektem *.svg także:
Save As -> Tajima (...), czyli w formacie *.dst !!!

Kanapka: tabmborek bez skrzydełek(biały do dołu), 2x flizelina, filc, 2x folia wodorozpuszczalna, tamborek że skrzydełkami (białe do góry)

Wczytujemy projekt -> zmieniamy ustawienia:

Numery nitek od prawej do lewej

Zaczynamy od 500 wbić na minutę, w trakcie możemy przyspieszać

Ploter tnący

Ploter tnie odpowiednim ostrzem. Ostrze musimy dobrać do rodzaju ciętego mateiału. Tu pracujemy na Brother ScanNCut SDX1250 ploter tnący z trzema ostrzami do wyboru: automatyczne, cienkie do cieniutkich materiałów, radełko/nóż krążkowy do materiału. Zdecydowanie dłuższy czas pracy niż w przypadku plotera laserowego, ale nie będzie nam na przykład przypalał krawędzi filcu, co będzie się działo w ploterze laserowym. Możemy także zamontować pisaki i ploter wtedy rysuje zamiast wycinać (properties -> zmieniamy cut na draw).

Canvas workspace

Ploter KUSAMA: login olsztyn; hasło Dupa1234

Co możemy na nim wyciąć?

• papier
• materiały do grubości 3mm

Mata do plotera jest lekko samoprzylepna, aby materiał się nie przemieszczał. Mogą być różne stopnie przyczepności - np. materiał lepiej przyklejamy, bierzemy matę o wyższej przyczepności, a naklejki, w których nie chcemy aby papier pod spodem był przecięty i żeby nie odklejać papieru - mata o mniejszej przyczepności.

po wycięciu na przykład napisu - przed naklejeniem wykorzystujemy folię transportową, naklejamy ją na projekt po zarwaniu zewnętrznych części, następnie spryskujemy szybę wodą, przyklejamy i ściągamy folię transportową

Po prawej:

• properties,
• edit - np.
  wymiary;
  maintain aspect ratio - zachowaj skalowanie wymiarów;
  duplicate;
  align(ułożenie)
• layers
• artboard - pole robocze; ustawiamy np. jaka wielkość maty, jednostka, pokaż linijkę, wizualizacja maty, siatka, przyciąganie do siatki

Po lewej:

• wzory dostępne przy zakupie plotera
• kształty
• test
• zaciągnie progektów *.svg
• image tracing - można próbować obrysowywanie obrazków, ale różnie z tym bywa
• linia
• ołówek

*Praca domowa na portfolio - izometryczna ilustracja lub grafika/ilustracja, aby móc z niej zrobić naklejkę

File -> export/transfer FCM FIle (musimy być w sieci lokalnej!)

Ploter: wajha po lewej:poz2 dla grubych materiałów, np. Filc, 1 dla cienkich

Najpierw mata- zdejmujemy folię ochronną, dosuwamy do lewej i lekko pod wałki, klikamy mata przycisk po prawej

Folia maksymalnie do lewej I do góry

Retrieve data(?) - ładujemy dane

Please select ->cut-> uwaga! Przycnaklejkach musi być half cut ON!!!; cut speed 4, cut pressure- tu nie ma sensu tego zmienić, bo weźmie nam pressure z half cut, żeby nie przeciąć na całej głębokości -> ok

Przygotować na portfolio naklejkę - projekt 6x6cm, nie trzeba flatten ani nic takiego, tylko grafika i będziemy drukować, skanować i wycinać:)

Frezarka

Frezarka może poruszać się w osiach XYZ. Na osi Z znajduje się elektrowrzeciono. Czym się różni wiertło od frezu? Wiertło porusza się po osi Z, a frez może poruszać się/skrawać także w osiach XY. Frez może być skonstruowany tak, aby mógł też wiercić, ale lepiej jest wiercić wiertłem niż frezem, bo frez bardzo się nagrzewa przy takim szybkim wjeżdżaniu po osi Z.

Jakie materiały możemy frezować? wszystkie, które są bardziej miękkie niż materiał, z którego wykonany jest frez :) Musimy zawsze dopasować prędkość i posuw do rodzaju materiału - na przykład przy maksymalnej prędkości i minimalnym posuwie skrawanie pleksi nie wyjdzie - będzie się topić i oblepiać frez. Musimy być bardzo precyzyjni w doborze tych parametrów!

Zawsze musimy sprawdzić grubość materiału!

Przygotowanie pliku pod frezarkę:

Program: Autodesk Fusion

Inkscape: punkt 0,0 to górny lewy narożnik

Kwadrat 20x20mm (wielkość ustawiamy w wymiarach kwadratu, bo jeśli wejdziemy w selektor (narzędzie wybierania), to on tam dodaje grubość linii) -> następnie selektor -> ustawiamy x = 0, y = 0 -> przesuwa lewy górny róg w punkcie 0,0; ALE UWAGA! TO JEST BOUDING BOX Z UWZGLĘDNIENIEM GRUBOŚCI LINII! a wymiary kwadratu są do linii, którą widzi laser (czyli bez uwzględnienia grubości linii

okrąg - x,y to też lewy górny róg!

Jeśli chcę położyć środek okręgu w punkcie 10,10, to trzeba skorzystać z guide lines i przyciągania do tych linii pomocniczych, bo po wpisaniu parametrów położenia lewego górnego narożnika musze uwzględnić grubości linii opisujących okrąg i jeśli po prostu wpiszę 0,0, to środek okręgu o promieniu 10 będzie nie w punkcie 10,10, a w punkcie 10+połowa grubości obrysu, 10+połowa grubości obrysu !!!!!!!!

Zadanie:

Jeśli chcemy to zrobić automatycznie, to usuwamy stroke (aby nie było grubości linii) i tylko sobie wypełnić fill. Wtedy matematycznie wyliczamy, ustawiamy i na koniec zaznaczamy wszystko, usuwamy wypełnienie i wstawiamy linie.

Możemy też to zrobić na samym wypełnieniu bez linii - wtedy matematycznie się zgadza; na koniec dodajemy linie i usuwamy wypełnienie

Albo wykorzystujemy guidelines i przyciąganie 😄

Ewentualnie object to path, żeby sobie wszystko zamienić na wszelki wypadek na ścieżki, jeśli coś nią nie jest

File -> document properties -> Resize to content (zrobić to wcześniej niż nadanie grubości linii, aby wszystko się zgadzało)

Zapis: *.DXF (DXF R14) // bo Fusion robi dziwne rzeczy czasem z *.svg, psuje skalę

tu koniecznie sprawdzamy czy jednostki zgadzają się z jednostkami dokumentu z projektem (najlepiej w obu mm!) - inaczej dziwnie konwertuje 😄

Autodesk Fusion

(30 dni wersji próbnej; później kredyty?)

Hide Data Panel -> Design Samples -> Utility Knife

Design - zakładki:

Design: wczytywanie projektu/projektowanie

Manufacture : usatwienia prędkości posuwu, szybkości i inne parametry do programowania frezarki

Render: prezentacja obiektu

Animation -> rozkładanie na części, co jest w środku

Simulation -> możemy zasymulować pewne wydarzenia, obciążenia i co się z tym stanie wtedy

W tym programie wszystko działa od lewej do prawej, od góry do dołu

scroll -> bliżej-dalej
przyciśnij scroll -> przesuwanie
shift + wciśnij scroll -> obrót

po lewej drzewko-wyszukiwarka

na dole - linia czasu: pokazuje co po kolei było robione w danym projekcie; uwaga, jeśli wszystko jest dobrze sparowane, to jeśli na przykład wrócę do szkicu, zmienię tam jeden wymiar, to po zatwierdzeniu wszystkie kolejne rzeczy zależne od niego również się zmienią!

jak na linii czasu klikniemy play, to pokaże nam się po kolei co było robione

najpierw klikamy TOP, wymieramy płaszczyznę -> insert -> dxf

wymiary na osiach mogą być źle oznaczone -> jeśli chcemy sprawdzić -> inspect -> measure -> klikamy dwie linie, poda nam wymiar pomiędzy nimi

design -> manufacture
1) tworzymy frez pod sklejkę

prawy górny róg -> preferences ->manufacture -> enable cloud libraries -> apply -> ok

cloud-> new library -> roland srm-20

"+" -> flat end mill:

nie używać polskich znaków

vendor - producent, dostawca

cutting feedrate - prędkość posuwu
feed per tooth - iloś materiału zebrana na ostrze
plunge - wejście w materiał

OK!

SETUP

Setup->new setup

Setup->Stock Point -> klik: lewy dolny róg
Stock->
Stock Side Offset - ile materiału mamy dookoła na każdą stronę "poza" projektem; musimy mieć z każdej strony więcej niż średnica frezu + jeszcze jakiś matreriał (przy 3mm frezie ok. 8mm na stronę)
Stock Top Offset - odsunięcie do góry; oznaczamy sobie tutaj wartość, którą chcemy wyrównać górną powierzchnię materiału; wtedy na przykład możemy w pierwszym kroku wyrównać tę powierzchnię; sklejka jest równa, więc robimy 0
Stock Bottom Offset - grubość materiału, u nas 4,6mm
OK

2D->2d Contour - odcina nam projekt z materiału

Select tool -> z chmury nasze narzędzie
Contour -> wybrać obrys -> jeśli pojawi się nam strzałka to klikając w nią możemy zaznaczyć czy ma jechać frez po wewnętrznej czy po zewnętrznej (w zależności czy wycinamy obiekt czy otwór w obiekcie

Tabs - mostki technologiczne utrzymujące przedmiot w miejscu

Sideways compensation:
Left (Climb Milling, współbieżnie)
Right (Conventional Milling, przeciwbieżnie) - nieco bardziej poszarpana, ale łatwiej maszynie, tego będziemy używać

Multiple depths:
maximum ruoghing stepdown - na ile na raz pozwalamy maszynie wejść w materiał; w naszym przypadku ustalamy to na 1mm
finishing stepdowns - ilość tych końcowych kroczków wykańczających (my zaznaczamy 0 u nas)
finishing stepdown - głębokość takiego ostatniego frezowania (czyli np. przy ustaleniu finishing stepdowns 1, a finishing stepdown 0,2mm będziemy mieć przy frezowaniu na 3 mm będą kroki: 1 -2- 2,8mm i dopiero 3)

use even stepdowns - tak

order by depth - tak (czyli wszystkie otwory najpierw 1mm, potem 2mm i tak dalej - wszystkie kolejno poglębia (?)

Lead in i lead out - chodzi o to, że wcześniej stopniowo wjeżdża w materiał tak, by w punkcie "startowym" już być zagłębiony; analogicznie po zakończeniu projektu wyjeżdża poza ścieżką stopniowo; zmniejsza to naprężenia w porównaniu do sytuacji, że punktowo od razu w ścieżce zaczyna ostro; my odznaczamy oba na nie, bo nie potrzebujemy tego, a może nam więcej materiału zniszczyć

ramp - tak
ramping angle 20 stopni; maximum ramp stepdown 4,6mm (jak grubość materiału)

Kieszonki: 2D->2d pocket

1) tool - wybieramy narzędzie
2) geometry - wybieramy kieszonki i klikamy w strzałki, żeby były w środku
3) heights - zmieniamy naszą maksymalną głębokość poprzez zmianę bottom hight -> selected contours (bo nasz szkic to góra projektu) -> ustalamy na jaką głębokość ma być: -2mm
3) passes ->
sideways compensations: right;
maximum stepover-> ile ma najść na wyfrezowaną już trasę przy kolejnym przejściu obok (jak przy koszeniu trawnika - jak zawracam i robię kolejną linię, to muszę trochę najechać na skoszony już pas); 1,8mm
order by depth - tak
stock to leave - ilość materiału pozostawiona na ostatnie przejście -> nie
4) linking ->
lead in, lead out - nie
ramp -> 20 stopni ->...

ok

setup -> simulate with machines -> stock -> tak -> play (podgląd pracy)

uwaga! w rozwijanej liście po lewej ustawiamy najpierw pocket, później contour, bo chcemy najpierw wyciąć kieszenie, a dopiero potem krawędź:

Przed zapisem musimy post processing włączyć -> klikamy setup1 (żeby wszystkie działania były! nie tylko jedno!) -> action -> post processing -> post -> fusion library -> vendor: Rolan DG -> roland rml -> choose anotrher -> cloud -> ok

file name, output folder -> zapisujemy swoją nazwę i lokalizację pliku
unit -> document unit

Configuration -> machine type -> MDX-40, no rotary -> POST

Na komputerze Vpanel - musi być podłączona frezarka do komputera; ustawiamy punkt startowy na dolny lewy róg;
origin-> zerujemy X i Y, aby wyzerować punkt odniesienia
ustalanie 0 dla osi Z: musimy na oko ustawić frez na powierzchni sklejki; zerujemy w programie; po wyzerowaniu odjeżdżamy Zetką do góry, aby się odsunąć
Speed na początek zmniejszamy do 80%
Spindle speed też zmniejszamy o 1
Cut -> jeśli coś jest, to wyrzucamy; -> add -> nasz plik z końcówką *.prn -> output

wiki.robisz.to -> roland srm 20.... -> cały tutorial do ustawień frezarki

Plan: ilustracja izometryczna; naklejki z napisami; bardziej zaawansowane operacje w Ruby

Ilustracja izometryczna

Ilustracja izometryczna: przy tworzeniu mamy punkt zbiegu, widzimy perspektywę

Ilustracja aksjometyczna - linie siatki są równoległe do siebie, nie zbiegają się w jednym punkcie; na przykład często spotykana w grach

Inkscape - ilustracja izometryczna

file -> document properties -> //(guides (tu sobie linie pomocnicze możemy rysować)// ->grids:
rectangular - kwadratowa
axonometric - aksjometryczna -> new

enable - nadaj siatkę, pokazuj ją; możemy stworzyć kilka siatek i w trakcie ryusowania sobie je wyłączać/przełączać

units mm

origin X,Y - początek siatki (0,0)

spacing - główne linie siatki są oddalone od siebie o taką odległość

kąt X i Z - najlepiej zostawić 30, najprzyjemniejsze dla oka

kolory linii

major grid line every -> co ile linii jest główna linia siatki

manipulując odcieniami powodujemy większe wrażenie głębi

Naklejki drukowane kolorowe:

mamy plik, drukujemy na papierze -> wrzucamy na ploter i skanujemy; może od razu zaproponowac nam obrysy, ale możemy też wrzucić ten plik na komputer i wrzucić swoje obrysy

na koniec skanowania ->transfer to canvas (żeby wskanować do canva i zrobić obrysy do wycięcia)

canvas -> file -> import from cutting machine -> scanned imag
svg -> import from your computer -> wrzucamy obraysy

menu po prawej -> edit
edit->macierz -> od razu wypełnia całą stronę kopiami wybranego obiektu
warstwy-> blokuję sobie skan obrazka jak chcę manipulować obrysami

File -> export (wypluje błąd, ze obrazu nie wyeksportuje i nie weźmie pod uwagę kłódki -> to dobrze :) -> transfer fce file via internet

na ploterze:

retrive data -> pobieramy z chmurki z kieszenią

wykasowywanie na ploterze, żeby wyciąć bezpośrednio -> scan -> direct cut -> na ploter -> skala szarości -> start -> ok

*sprawdzamy na jakim ploterze jesteśmy: canva -> help ->log out-> będzie napisane na którym loginie jesteśmy (ploter po lewej to olsztyn, po prawej to maciekrobiszto)

RUBY - zaawansowane funkcje

Poprawki w projekcie w zakładce przygotowanie do cięcia -> nie muszę wracać do projektu, tylko zaznaczyć, górny prawy róg -> ołówek i mogę zmieniać -> aktualizuj zadanie

Dodawanie projektów na jednej karcie:

karta przygotowanie -> po lewej projekty projekty -> strzałka po prawej stronie przy danym projekcie i dorzucam do projektu inne zapisane

Ustawianie kolejności wycinania:

-> po prawej przy nazwie projektu: najpierw geometria wewnętrzna -> wtedy zawsze program najpierw wytnie środek, a potem dopiero obrys

Pomijanie powielających się linii przy wycinaniu:

Obok tego przycisku jest przycisk "I" - > pomiń pokrywające się linie cięcia (aby laser nie jechał dwa razy po tym samym!)

Powielanie elementów:

zaznaczam projekt (w zakładce przygotowanie), klikam na ikonę czterech kwadratów - ustawiamy macierz

(te samą funkcję możemy zrobić przy dodawaniu projektu jak na strzałkę klikniemy dwa razy)

Przyciąganie:

Jeśli nie chcemy przyciągania w projekcie, należy kliknąć ikonę kwadrat z przerywanymi liniami (jak powyżej)

Wybór materiału:

na górze po lewej -> ikona: trzy linie -> materiały -> zapisz jako nowy (nigdy nie zmieniamy istniejących materiałów - nadanych odgórnie lub stworzonych tutaj) -> klikam któryś wyjściowy projekt -> zapisz jako nowy -> ustalam swoją nazwę i dopiero wprowadzam swoje zmiany:

1) mogę sterować kolejnością działania (ustalać kolejność na liście) - > najpierw grawerowania, na koniec cięcie

2) dodawanie działania: dodaj efekt -> koniecznie nazwa i typ -> dodaj -> pojawia się; nadaję kolor (prawdopodobnie jeśli jest więcej kolorów przy danym zadaniu, to to jest to samo działanie, ale najpierw robi to, co jest jednym kolorem, potem to, co drugim) -> ustawiamy prędkość i moc wypalania -> źródło tak samo jak jest -> częstotliwość dla cięcia 100, dla grawerowania DPI 500

3) zaawansowane -> korekcja mocy -> chodzi o to, że laser się porusza, a wiązka musi zdążyć się włączyć, dolecieć do sklejki i wyłączyć -> czasem przy szybkim grawerowaniu może się przesunąć szybciej niż wygrawerować -> wtedy włączamy korekcję mocy, aby chwile wcześniej się wiązka włączyła i zaczęła grawerować w dokładnie tym punkcie, co chcemy; może być istotne przy grawerze

4) odgórnie - przy sklejce raczej nie będzie miało znaczenia; raczej odgórnie(???), żeby lepiej wyciągało pył i nie przechodziła wiązka przez niego i wbijała go w grawer znowu

5) można ustalić ile razy laser ma przejść po danej ścieżce; raczej nie trzeba zwiększać

*uwaga, trotec na swojej stronie ma też przygotowaną swoją paletę kolorów - można ją zaciągnąć do programu graficznego i mieć dokładne te ich kolory

Pieczątka:

Słowem wstępu, czyli czym jest grafika wektorowa

Grafika wektorowa to grafika opisana w sposób matematyczny. W odróżnieniu od grafiki rastrowej (wyrażonej za pomocą pikseli), możemy ją bezstratnie skalować. Idealnie nadaje się do obrabiania na maszynach CNC. Musimy ją jednak uprzednio zaprojektować i zaprogramować. Obszary jej zastosowania to na przykład grafika użytkowa, loga, naklejki, sitodruk, druk 3D, projektowanie CAD (computer aided design, komputerowo wspomagane projektowanie), projekty na maszyny CNC (computerised numerical control, maszyna sterowana numerycznie). Grafikę wektorowę możemy konwertować na rastrową i odwrotnie.

Najpopularniejsze rozszerzenia plików w przypadku grafiki wektorowej to:
.AI, .PDF, .EPS, .SVG.

Grafika rastrowa ma z kolei największe zastosowanie przy skalowaniu, skomplikowanych kompozycjach, fotografiach, renderach, przejściach tonalnych, filmach czy prezentacjach produktowych. Obiekty często zawierają przejścia tonalne, a same pliki są "cięższe", większe.

Najpopularniejsze rozszerzenia plików: .JPG, .PNG, .TIFF, .RAW, .BMP, .GIF

Maszyny CNC

Maszyny CNC to po prostu maszyny, których pracą steruje komputer.

• Frezarka CNC - usuwa/skrawa/zbiera materiał przy pomocy frezu poruszającego się w układzie XYZ (w trzech wymiarach)
• Ploter laserowy - usuwa/przecina/graweruje materiał z wykorzystaniem odpowiednio zogniskowanego promienia laserowego
• Hafciarka CNC - w odróżnieniu do powyższych pracuje poprzez DODAWANIE materiału
• Ploter tnący - do cięcia wykorzystuje do nóż; pozwala na wycinanie/nacinanie materiałów o grubości do 3mm (np. papier, naklejki, wykroje z filcu czy innych tekstyliów)
• Waterjet - wykorzystuje do przecinania obiektu wodę zmieszaną z piaskiem wtłaczaną pod wysokim ciśnieniem (przyspieszona erozja)

Do dzieła, czyli pierwsze projekty

Przykładowe źródła inspiracji:

• https://shutterstock.com/blog/
• https://www.behance.net
• https://pl.pinterest.com
• https://www.instructables.com - instrukcje i projekty 3D i 2D
• https://affinityspotlight.com/ - Affinity to program do projektowania wektorowego, "płatny, ale nie bardzo" :)
• https://inkscape.org/gallery/ - Inkspace to darmowy program do projektowania grafiki wektorowej

Pudełka - projekt

W tym przypadku korzystamy z jednego z gotowych projektów:

Po wybraniu interesującego nas pudełka, przed zapisaniem projektu mamy możliwość dopasowania jego cech do naszych potrzeb.

• settings for finger joints - ustawienia dla ząbków do składania, np. burn - jak ciasno mają być spasowane elementy (im mniejsza wartość, tym luźniej; dla pudełek 0,1-0,15
• x,y,h - szerokość, głębokość, wysokość (outside - wymiary zewnętrzne)
  thickness - grubość materiału (tu sklejka 3mm)
• format - zostawiamy .svg
• tabs - tworzy przerwy na linii wektorowej wycinanej przez laser; wartość tabs to szerokość tej przerwy/"mostka"; na potrzeby pudełek zostawiamy 0,0;
  uwaga! są to "ząbki"/uchwyty/mostki utrzymujące projekt przy wycinaniu;
  np. przy otwieraniu nowej planszówki wyciskamy żetony z wyciętego kartonu - to te wyrywane uchwyty
• labels - informacje która część jest czym; chcemy oznaczyć na projekcie, aby się nie zgubić, ale jednocześnie nie chcemy, aby laser je wyciął - uważać na to!
• reference - skalowany prostokąt, aby mieć odniesienie ile to 100mm na projekcie
• inner_corners - loop, corner, backarc; ustawienia narożników;
  teoretycznie np. przy loops powinny lepiej się trzymać elementy ze sobą po złożeniu

Zapisywanie projektu

Aby uzyskać projekt klikamy GENERATE -> PPM (prawy przycisk myszy) -> zapisz jako. Możemy od razu zastosować "download", ale wtedy nie otrzymamy podglądu na stronie przed zapisem.

Programowanie projektu w maszynie

Kiedy mamy projekt, musimy "nauczyć" maszynę co ma zrobić na każdym zadanym momencie wektora. W tym wypadku korzystamy z programu zapisanego bezpośrednio na ploterze laserowym (CAM). Wykorzystujemy zdalny dostęp do lasera, ale będzie on działał tylko w wewnętrznej sieci publabinner :)

Cztery kroki programowania:

1) Dodawanie lub importowanie pliku z projektem. Po zaimportowaniu plik pojawia się na liście, należy go otworzyć.

2) Tutaj można robić lub zmieniać projekt, ale lepiej robić na pliku źródłowym, aby zawsze mieć zapisane zmiany w pliku, a nie tylko dla pojedynczego wydruku.
Najlepiej importować tutaj już gotowy plik, nie wymagający żadnych zmian.

3) Kładziemy materiał (sklejkę) na stole plotera i ustawiamy głowicę lasera blisko narożnika sklejki, aby pozostawić jak najmniej odpadów. Kliknięcie "utwórz zadanie" przekierowuje nas na stronę z układem projektu na ploterze. Narożniki kwadratu z plusem pośrodku oznaczają miejsce, w którym ploter rozpocznie pracę. Uwaga! nie zmieniamy położenia tej ikony, a przesuwamy CAŁY PROJEKT tak, by odpowiadał on miejscu ułożenia sklejki, a jego narożnik znajdował się w punkcie położenia głowicy.
Kliknięcie na ikonę stopera pozwoli wyliczyć czas pracy.

4) Wysyłamy projekt na ploter, rozpoczynamy wydruk :)

Sklejka - gdzie kupić?

• markety - drogo i źle (wióry pokryte z dwóch stron cienka warstwą drewna)
• producent sklejki /najlepsza opcja/- lepsza jakość, czasem nawet samo drewno bez wiórów (płyty sklejane) np. SMĘTEK
• sklejka pod laser - bardzo dobra jakość, bardzo duża cena; dla nas przy pracy może i zauważalna różnica w jakości względem punktu powyżej, ale dla klienta końcowego nie

SKLEJKA SUCHOTRWAŁA (takiej szukamy) - nie ma pomiędzy warstwami linii czarnego kleju, który jest widoczny w sklejkach wodoodpornych. Sklejki wodoodporne uzupełniane są materiałami specjalnymi, które niekoniecznie są dobre do cięcia laserem - raz, że gorzej dla maszyny, a dwa, że opary są dla nas niezdrowe.

Projektowanie - INKSCAPE

Inkscape - illustrator Adobe - affinity design - to programy służące do podobnych rzeczy, ale inkscape jest darmowy

Nowy dokument

Poruszanie się po programie:

• wskaźnik - wybierz i przesuwaj, zmieniaj właściwości obiektu
• trzy przyciski myszy: LPM (zaznaczanie), PPM (właściwości obiektu, dodatkowe opcje), scroll (scroll: przesuwanie góra-dół; ctrl+scroll: przysuwanie odsuwanie; shift+scroll: przesuwanie prawo-lewo; kliknąć scrollem: swobodne poruszanie)
• edycja węzłów
• shape builder tool
• grupa obiektów: obiekt sobie modyfikujemy parametrami obiektu; ale po zmianie: path->object to path (ścieżka -> objekt w ścieżkę): wtedy możemy już działać na węzłach i liniach
• symetryczne koło: przytrzymujemy ctrl; ale rozciągamy pod kątem 45 stopni, bo inaczej nadal będzie elipsa
• object -> fill and stroke: wybieram obiekt i ustalam: fill->RGB->nie ruszamy A :) jest to alfa - przezroczystość; blur (rozmycie), opacity (to samo co alfa, tylko w drugą stronę) - tych dwóch na laser też nei ruszamy
• na laser raczej pracujemy na liniach (tylko jeśli grawer będziemy chcieli wypełniony, to robimy czarne wypełnienie) - żeby to zrobić, trzeba zaznaczyć "no fill"
• możemy pracować na czarnym, a na koniec zmienić na czerwony lub od razu na czerwonym
• stroke style - styl obrysu (laser niezależnie jaką grubość mu tu ustalimy, będzie widział samą cienką linię wektora, o ile nie opracujemy odpowiednio wektora

Florystyczna biżuteria

wyszukamy zdjęcie liścia -> wklejamy do inkspace -> X,Y - położenie w układzie współrzędnych; W, H - szerokość i wysokość

obrót

warstwy: Layer -> layers and objects

• na warstwie 1 lub obrazku naciskam kłódkę i warstwa się blokuje, nie rusza się
• dodać warstwę
• ołówek(pencil tool)- dobrze się nim pracuje na ipadzie; myszką niekoniecznie -> smoothing 0 to bez wygładzania; im wyższy smoothing, tym gładsza linia po utworzeniu; przy smoothing 40 już jest wystarczająco
  przy przerwaniu linii: wybieram poprzednią linię, dojeżdżam ołówkiem do ostatniego węzła (bez klikania) i jak się podświetli, to przy rysowaniu będzie to kontynuacja poprzedniej linii (połączona)
• pióro (pen tool) - dwie wersje rysowania:
  1) klikam i wyciągam(tworze węzły)
  2) klikam w węzłach ostrych
  enter
  
  narzędzie edytotwania węzłów
  
  węzeł ostry: kąt ostry; węzeł gładki - zaokrąglenie w węźle
  
  Mogę kształtować linię lub węzły
  
  dodawanie węzła - narzędzie kształtowania węzłów - klikam dwa razy tam, gdzie go chcę
• przy tworzeniu piórem to już jest ścieżka/wektor, nie trzeba obiektu zmieniać w ścieżkę
• zgubiłam się -> klikam "5" i jestem na stronie; klikam "4" przybliżam do grafiki (wszystkiego co mam)
• object to path: koło będzie linią
• stroke to path: grube koło będzie widziane jako grube, a nie jako pojedyncza linia; jest to kontur w ścieżkę;
• linia cięcia - zostawiamy jako linię!
• linia graweru - zamieniamy kontur na ścieżkę!
• zaznaczamy linię - select same -> stroke type -> zaznaczy wszystkie elementy tego samego typu

The Bezier Game

Jest to gra, która pomaga nauczyć się panować nad rysowaniem obiektów krzywymi. Na telefonie jest także opcja BULL IN, czyli wycinania i łączenia obiektów między sobą.

Inkspace - podstawy obsługi

• edit->preferences->input/output->autosave: ustalenie ilości autozapisu i miejsca zapisu
• doker - to karty w menu po prawej stronie
• object-> fill and stroke: zmiany wypełnienia, obrysu
• file -> dokument properties:
  1) ustawienia jednostek i jednostek wyświetlania dla całego dokumentu
  2) resize to content: dopasowanie wielkości "kartki" projektu do wielkości obiektu; przed wrzuceniem na maszynę zawsze dajemy resize to content, aby obciąć marginesy, ułatwić ustawianie względem głowicy
• viev -> outline: pokaże nam projekt tak, jak widzi go laser, widoczne będą wszystkie linie
• viev -> display:normal oraz split mode-> split: mamy wtedy podzielony obraz z podglądem; dobrze sie to sprawdza przy wykorzystaniu projektów gotowych z internetu - możemy podejrzeć "co jest podspodem", posprzątać to, co nie jest potrzebne na maszynę
• path -> path effects:
  1) można wykonywać to tylko na jednej ścieżce, jednym klonie, jednej grupie - efekty działają tylko na pojedynczych elementach;
  2) nie wszystkie efekty działają na wszystkich obiektach, czasem trzeba wiedzieć co zrobić, żeby zadziałały :)

Path effects

Są to "zewnętrzne programy", nie wszystko w nich zadziała. Musimy zwracać uwagę na przykład na jednostki, bo tutaj niekoniecznie będą działały ustawienia dla całego programu.

Corners - uwaga, przy projektowaniu musimy wziąć pod uwagę to, że nie lubimy ostrych krawędzi; zawsze musimy coś zrobić z tym narożnikiem, aby nie był ostry;
UWAGA! są to efekty na obiekcie; nie każda masdzyna będzie "widziała" efekty, niektóre będą widziały np. bazowy prostokąt; musimy projektować przy założeniu, że maszyna nie widzi efektów, więc na koniec musizmy przygotować projhekt tak, by był "na gotowo" (analogicznie do grubości linii - stroke to path)

• fillet - zaokrąglenie;
• chamfer - ścięcie (tu radius to promień koła o środku w narożniku wyznaczającego punkty na bokach figury); chamfer steps - zamiast wycinka okręgu będzie wielokąt
• tiling - zwielokrotnienie obiektu w macierzy, ale przy zachowaniu możliwości jednoczesnej edycji wszystkich projektów; można część odbić, przeskalować, zmienić w części odstępy, skalowanie, obrót;

• power stroke
  smoothness
  smoothing type -> później klikamy edycję węzłów i możemy edytować punktowo grubość; ctrl+kliknięcie na istniejącym węźle powoduje jego powielenie, możemy go przeciągnąć i mamy więcej węzłów do zmiany grubości
• rotate copies: po kliknięciu na edycję węzłów - środkowy zwiększanie promienia koła, zmiana kąta, zmiana rotacji obiektu
  mirror copies - powielanie w lustrzanym odbiciu
  split elements - rozdzielam elementy i każdy osobno mogę wyedytować; edytowanie pierwotnego kształtu pozwala na edycję wszystkich na raz, ale edycja danego (nie pierwszego) obiektu pozwala na zmianę indywidualną

• dwie linie -> path -> combine; interpolate subpaths -> tworzy ścieżki przechodzące z jednej w drugą

• VonKoch -> tworzy kolejne, mniejsze elementy

• zadanie domowe: Pattern Along Path - zrobić w domu na blogu informację jak zrobić (filmik na youtube lub dokumentacja inkscapea i wykonać)

• mirror symmetry -> edycja węzłów -> linia pośrodku pozwala na ułożenie "lustra" pod kątem, który chcemy; możemy to zrobić także poprzez wstawienie współrzędnych mirror line start i end
  vertical/horizonral center - możemy za śrdokowy węzeł chwycić i przesuwać
  

• offset: ctrl+D (duplicate, klonowanie ścieżki, które dziedziczą efekty - w tym samym miejscu!), później dopiero używamy przesunięcia czerwonego punktu w narzędziu offset lub zmieniamy ręcznie wartość offset (bo nie ucieknie nam pierwotna linia) i możemy stworzyć taki sam obiekt w obiekcie
  bardzo ważne narzędzie - na przykład przy wykonywaniu naklejki, gdy chcemy sobie zewnętrzny kontur skopiować jako linię zewnętrzną lub wewnątrzną

• uwaga, efekty wykonuja

Uwaga, efekty "wykonują się" od góry do dołu dla danego elementu, ich kolejność będzie miała znaczenie dla końcowego efektu (np. czy kopiuję w kole przed odbiciem lustrzanym czy odwrotnie)

Jeżeli w opcjach efektu klikniemy flatten, to "wypłaszczamy" efekt, zapisujemy obiekt już jako krzywą, zamykamy opcje manipulowania.

Mandala

Inkscape dalej

Sprytne skróty

Klik klik

3- zbliża do zaznaczonego projektu

4 - zbliża do projektu całego

5- zbliża do kartki

Q - quick zoom

ctrl+D - kopiuję dokładnie ten sam element w tym samym miejscu

pencil tool -> last used style (ustawienia takie, jak ostatnio); this tool style - mogę pobrać z gotowego obiektu narysowanego i wtedy dane narzędzie zawsze tak będzie wyglądać

kolory na dole - ustawiają kolor wypełnienia; jesli chcemy kolor linii, to klikamy shift + klik; przy najechaniu na dole są podpowiedzi ;)

Linie pomocnicze

Linie pomocnicze: klikam na linijkę po lewej lub u góry i wyciągam ją na kartkę

Dwa kliknięcia w linię pomocniczą- współrzędne kropki na linii; X,Y (0,0) to lewy górny róg; X przyrasta w prawo, Y przyrasta w dół, Z przyrasta do nas

Przyciąganie - snapy

Snapy - prawy górny róg

• bounding box - prostokąt ograniczający/opisujący dany przedmiot (system skrzyniowy :))
  edges - ściany (samo nie działa, musi być zaznaczone minimum edges i corners)
  corners - narożniki (edges + corners przyciąga także narożnik do ściany)
  edge midpoints - środek ściany
• nodes - węzły:
  paths - przyciąga do linii/ścieżki, tak żeby te dwa obiekty miały wspólny punkt
  paths intersections - przecięcia linii (nie może to być wspólny punkt końcowy, to musi być miejsce przecięcia)
  cusp nodes - wszystkie węzły ostre lub na końcach linii
  smooth nodes - wszystkie zaokrąglone węzły
  line midpoints - do środka linii; wymaga zaznaczenia także punktu "paths"
  perpendicural line - musimy mieć najpierw zaznaczoną linię, aby móc zaznaczyć to przyciąganie (inaczej inkscape nie wie, że to ma być prosropadła do tej liniii
  tangential lines - styczne
• alignment - wyrównanie
  same distances - taka sama odległość dla kolejnego przedmiotu
• grids (view->page grid) ->cusp nodes + grids -> przyciąga narożniki do siatki
• guide lines - przyciąganie do linii pomocniczych

Diorama/shadowbox/lightbox - przestrzenne obrazy w ramach

Shapebuilder

Zaznaczam wszystkie elementy -> shapebuilder -> klikam na obiekcie i przeciągam przez wszystkie obiekty, które chcę połączyć (bez odklikiwania!)

Ramka: prostokąt -> stroke style -> width 10mm -> path -> stroke to path -> no fill, stroke czerwony

Tworzymy grafikę - naszywkę

Uwaga na kredyty - zużywane przy generowaniu grafiki! Ale codziennie się resetują.

domek->plusik (create new project)

Uwaga, przy harciarce nie chcemy obrysów, krawędzi plam koloru!

vector image - nie usuwa nam obbrazka, tylko tworzy nowy

recraft->kolory->spectrum/swatches->zmieniamy kolory tak, aby było ich jak najmniej -> krzyżyk -> znowu w kolory i wtedy w podglądzie już ich będzie mniej

klik na obiekt -> export as -> .svg

lasso u góry (modifie arena) -> modyfikowanie danego elementu -> wpisujemy w tekście

uwaga, na obrazku sąwarstwy kolowów na warstwach! wtedy hafciarka będzie chciała jeden kolor na drugim - trzeba pousuwać

flatten w znaczeniu - wszystko, co nad wycina się w tym co jest pod!- zaznaczamy wszystko->path->flatten

potem musimy kolejne elementy w danym kolorze połączyć(np bluzkę w całość):

klik dany kolor -> PPM -> select same -> fill-> color-> object->group (lub ctrl G)-> nazywam kolorem

zaznaczam daną grupę -> path ->union (lub ctrl++)

viev -> outline -> zobaczyć czy nie ma jakichś linii niepotrzebnych, usunąć

Hafciarki

Za dużo w hafciarkach się nie zmienia :) jeśli chcemy kupić, to jeśli ma wejście usb, to już będzie ok; dodatkowo może mieć dotykowy ekran. Najtańsza hafciarka rzędu 3-4-5tys.; brother z pracowni rzędu 40tys, mogą być jeeeeszcze droższe. . Sprawdzać na OLX, bo ludzie kupują i nie umieją obsługiwać :)

Oprogramowanie kosztuje dużo! PE Design Plus ok. 1500zł. My będziemy korzystać z darmowego programu - plug in do inkscape.

Hafciarka CNC - oprogramowanie instruuje stół maszyny, aby poruszał się w taki sposób, by został stworzony zgodnie z projektem.

Z czego składa się hafciarka?

• ramie - ruchoma część poruszająca się w płaszczyźnie xy; porusza się tak, aby tamborek z materiałem był odpowiednio ułożony
• igła zawsze znajduje się w środku; hafciarka wieloigłowa będzie ustawiała daną haftującą igłę w środku
• silniki krokowe poruszające hafciarką
• czujniki zerwania/braku nici
• system nawlekania nici
• nici do haftu są mocniejsze i bardziej śliskie
• bębenek od dolnej nici
• tamborek

Hafciarka ma bardzo dużo wbić na minutę (400-1000 wbić na minutę), dlatego trzeba ją bardzo często oliwić.

Co warto przygotować do haftowania?

• flizelina - usztywniacz
• materiał, na którym będziemy haftować (może być filc lub polar) - później możemy przynieść własny materiał, na razie skupiamy się na tym samym materiale/parametrach materiału
• (opcjonalnie) pianka do haftu 3dnici do haftu (mocne i śliskie)
• folia wodno rozpuszczalna - usztywnia haft na górze
• opcjonalnie termotransfer

Rodzaje opcji haftowania

• running stitch - ścieg prosty; jeden z podstawowych rodzajów ściegu, linia prosta
• manual stitch - odpowiada temu, ile mamy węzłów w projekcie; polegający na tworzeniu kształtów za pomocą wbijania igły i przeciągania nici od węzła do węzła; raczej nie do wypełnienia - możemy porównać to do rysunku węglem/ołówkiem; między węzłami bardzo długie odcinki
• bean stich - krok do przodu i cofnięcie o jedno i znowu do przodu - gruba linia;
• fill stich - pozwala na pokrycie dużych powierchni tkaniny w sposób szybki i efektywny; stosowany do WYPEŁNIANIA dużych obszarów jednolitą powierzchnią nici; możemy ustawić odległości wbicia, np. random - sugerujący ręczne haftowanie, nierówne odległości między wbiciami lyb ustalić daną odległość wbicia - bardzo techniczny efekt, równe odległości wbicia
• auto fill - wypełnianie; najprostsza funkcja pozwalająca na wypełnienie przestrzeni ściegiem; w kolumnach!
• circural fill - wypełnianie ściegiem po okręgu;
• countur fill - coraz większe prostokąty jednen w drugim
• linear gradient fill - pozwala na wypełnienie przestrzeni z wykorzystaniem gradientu, przejść między kolorami (w kolumnach)
• meander fill - wypełnianie ściegiem meandrującym, polecany do grubych materiałów lub pianek, rodzaj jakby pikowania
• till fill (?) - szkocka krata
• podszycie czyli underlay - rodzaj wstepnego ściegu stosowanego przed głównych haftem, aby przygotować tkaninę, wszystkie warstwy materiału (flizelina, folie i tak dalej), stabilizuje; ścieg służący do ustabilizowania -szczególnie istotne przy dużej ilości warstw czy rozciągliwych materiałów, ale zawsze stosujemy; zmieniamy z 1mm na rzadszy, bo nie ma potrzeby, by był taki gęsty

Rodzaje wypełnienia linii

• zigzag stitch - jego główną wadą jest to, ze idzie w danej linii, a później nie zakręca tylko "zaczyna się od nowa" w innym kierunku
• satin stitch - na narożnikach ładnie zauważa te zakręty

Inkstitch

Pracujemy na naszej grafice // uwaga, tak przygotowany projekt możemy też wykorzystać do sitodruku :)

Są dwie metody pracy z haftem (układania kolejności):
1) od ogółu do szczegółu - duży obszar -> mniejszy -> jeszcze mniejszy -> detal
2) hafciarka pracuje cały czas, przechodząc od obiektu do obiektu, my nie możemy przycinać nitek i tak dalej - przy przejściach między obszarami pojawią się nitki łaczące, więc w masowej produkcji zaczyna się od szczegółu do ogółu, aby ostatnia warstwa zakryła te nitki, a nie trzeba było się z nimi bawić

Najlepiej pracować na jednym kolorze na raz. My sobie idziemy metodą od ogółu do szczegółu.

Uwaga, może otworzyć się nowe okno i wtedy blokuje to inkscape'a. Po zakończeniu pracy w inkstitchu można znowu wrócić do inkscape'a

Zaznaczamy jeden kolor ->Extensions -> ink/Stitch->Params (ustawienie parametrów poszczególnych warstw)

Ilość wbić igły (na dole po prawej) jest informacją sugerującą też czy jest wszsystko ok. przy naszywce 8cm ilość wbić 6-7tysięcy jest ok.

Tło ma być spokojne, nie atakować nam, więc zostawimy sobie autofill.

• expand - poszerzenie pola, możemy na przykład użyć, jelsi chcemy, zeby kolory na siebie bardziej nachodziły, żeby nie zostały nam jakieś dziury
• pull compensation - jeśli w jednym kierunku haftujemy ścieg, to będzie to ściągało w tym jednym kierunku projekt; ustawiamy pull compensation, aby zrównoważyć to zniekształcenie w drugim kierunku i zachować odpowiedni kształt; to przy kierunkowych wypełnieniach tylko, na przykład po okręgu nie mamy czegoś takiego, bo nie ściąga kierunkowo
• angle of lines of stitches - kierunkowość danego wypełnienia; możemy to też wykorzystywać przy różnych warstwach (najlepiej działają kąty wynikające z podziały 90 stopni :) - najlepiej wyglądają dla naszego mózgu)
• maximum fill stitch length - maksymalny krok; robi krok zawsze tego rzędu, na koniec to, co mu zostaje - np. w 10mm zrobi kroki: 3 -3- 3-1 mm (o ile nie zaznaczymy minimum stitch lenght!)
• minimum length stitch - jeśli mamy maks i min, to komputer podzieli kroki w danej odległości na nie mniejsze niż min i nie większe niż max - ale kolejne rzędy mają inne długości, więc w każdym rzędzie będzie inna długość ściegu, będzie bardziej jak ręczny
• spacing between rows - nie mniej niż o,25mm z doświadczenia; im większa wartość, tym bardziej przypomina ręczny, im mniejsza - tym bardziej "maszynowo" w wyglądzie; jeśli jest większa, to szybciej wykona haft
• randomize stitch lenght - raz długość będzie 3mm, raz 2,8, raz 3,1mm - ściegi nie są równe, są bardziej jak w ręcznym ściegu
• seed - tu ustawiamy jak bardzo losowo ma być powyższe - im więcej, tym większa losowa

fill underlay -> row spacing->4mm zawsze ustawiamy (tutaj)!

na dole po lewej presets -> nadajemy nazwę, możemy potem wczytywać te ustawienia->add

Na koniec APPLY AND QUIT! żeby się zapisało

haftuje w kolejności warstw na liście od dołu do góry

Ciało: circular fill; running stith length zmniejszyć, aby było mniej ostrych krawędzi, np. do 2mm; random stitch length jitter ->50; tak manipulujemy tymi wartościami, żeby było ciekawie wizualnie :)

Podgląd całości pracy:

extensions->ins/Stitch->visualize and export->simulator

Uwaga - ramka: po wyhaftowaniu warstw chcemy wyciąć nadmiar filcu, chcemy, żeby obwódka była nie na filcu, żeby się ładnie układała -> dlatego chcemy, żeby obwódka częściowo nachodziła na projekt, a częściowo wystawała! ważne! czyli robimy koło o średnicy 8mm, ale zmieniamy grubość linii na 3mm; on musi być na samej górze warstw

Możemy podejrzeć czy dobrze nachodzi zmniejszając opacity (na dole po prawej)

Zaznaczamy to koło/obwódkę -> extensions -> Ins/Stitch -> Tools:Satin ->Convert Line to Satin

Resize to content

Ostatni kolor przed satyną -> extensions -> inkstitch->params ->na samym dole stop after zaznaczyć (bo chcemy wyciąć przed brzegiem satynowym

Zapisujemy poza projektem *.svg także:
Save As -> Tajima (...), czyli w formacie *.dst !!!

Kanapka: tabmborek bez skrzydełek(biały do dołu), 2x flizelina, filc, 2x folia wodorozpuszczalna, tamborek że skrzydełkami (białe do góry)

Wczytujemy projekt -> zmieniamy ustawienia:

Numery nitek od prawej do lewej

Zaczynamy od 500 wbić na minutę, w trakcie możemy przyspieszać

Ploter tnący

Ploter tnie odpowiednim ostrzem. Ostrze musimy dobrać do rodzaju ciętego mateiału. Tu pracujemy na Brother ScanNCut SDX1250 ploter tnący z trzema ostrzami do wyboru: automatyczne, cienkie do cieniutkich materiałów, radełko/nóż krążkowy do materiału. Zdecydowanie dłuższy czas pracy niż w przypadku plotera laserowego, ale nie będzie nam na przykład przypalał krawędzi filcu, co będzie się działo w ploterze laserowym. Możemy także zamontować pisaki i ploter wtedy rysuje zamiast wycinać (properties -> zmieniamy cut na draw).

Canvas workspace

Ploter KUSAMA: login olsztyn; hasło Dupa1234

Co możemy na nim wyciąć?

• papier
• materiały do grubości 3mm

Mata do plotera jest lekko samoprzylepna, aby materiał się nie przemieszczał. Mogą być różne stopnie przyczepności - np. materiał lepiej przyklejamy, bierzemy matę o wyższej przyczepności, a naklejki, w których nie chcemy aby papier pod spodem był przecięty i żeby nie odklejać papieru - mata o mniejszej przyczepności.

po wycięciu na przykład napisu - przed naklejeniem wykorzystujemy folię transportową, naklejamy ją na projekt po zarwaniu zewnętrznych części, następnie spryskujemy szybę wodą, przyklejamy i ściągamy folię transportową

Po prawej:

• properties,
• edit - np.
  wymiary;
  maintain aspect ratio - zachowaj skalowanie wymiarów;
  duplicate;
  align(ułożenie)
• layers
• artboard - pole robocze; ustawiamy np. jaka wielkość maty, jednostka, pokaż linijkę, wizualizacja maty, siatka, przyciąganie do siatki

Po lewej:

• wzory dostępne przy zakupie plotera
• kształty
• test
• zaciągnie progektów *.svg
• image tracing - można próbować obrysowywanie obrazków, ale różnie z tym bywa
• linia
• ołówek

*Praca domowa na portfolio - izometryczna ilustracja lub grafika/ilustracja, aby móc z niej zrobić naklejkę

File -> export/transfer FCM FIle (musimy być w sieci lokalnej!)

Ploter: wajha po lewej:poz2 dla grubych materiałów, np. Filc, 1 dla cienkich

Najpierw mata- zdejmujemy folię ochronną, dosuwamy do lewej i lekko pod wałki, klikamy mata przycisk po prawej

Folia maksymalnie do lewej I do góry

Retrieve data(?) - ładujemy dane

Please select ->cut-> uwaga! Przycnaklejkach musi być half cut ON!!!; cut speed 4, cut pressure- tu nie ma sensu tego zmienić, bo weźmie nam pressure z half cut, żeby nie przeciąć na całej głębokości -> ok

Przygotować na portfolio naklejkę - projekt 6x6cm, nie trzeba flatten ani nic takiego, tylko grafika i będziemy drukować, skanować i wycinać:)

Frezarka

Frezarka może poruszać się w osiach XYZ. Na osi Z znajduje się elektrowrzeciono. Czym się różni wiertło od frezu? Wiertło porusza się po osi Z, a frez może poruszać się/skrawać także w osiach XY. Frez może być skonstruowany tak, aby mógł też wiercić, ale lepiej jest wiercić wiertłem niż frezem, bo frez bardzo się nagrzewa przy takim szybkim wjeżdżaniu po osi Z.

Jakie materiały możemy frezować? wszystkie, które są bardziej miękkie niż materiał, z którego wykonany jest frez :) Musimy zawsze dopasować prędkość i posuw do rodzaju materiału - na przykład przy maksymalnej prędkości i minimalnym posuwie skrawanie pleksi nie wyjdzie - będzie się topić i oblepiać frez. Musimy być bardzo precyzyjni w doborze tych parametrów!

Zawsze musimy sprawdzić grubość materiału!

Przygotowanie pliku pod frezarkę:

Program: Autodesk Fusion

Inkscape: punkt 0,0 to górny lewy narożnik

Kwadrat 20x20mm (wielkość ustawiamy w wymiarach kwadratu, bo jeśli wejdziemy w selektor (narzędzie wybierania), to on tam dodaje grubość linii) -> następnie selektor -> ustawiamy x = 0, y = 0 -> przesuwa lewy górny róg w punkcie 0,0; ALE UWAGA! TO JEST BOUDING BOX Z UWZGLĘDNIENIEM GRUBOŚCI LINII! a wymiary kwadratu są do linii, którą widzi laser (czyli bez uwzględnienia grubości linii

okrąg - x,y to też lewy górny róg!

Jeśli chcę położyć środek okręgu w punkcie 10,10, to trzeba skorzystać z guide lines i przyciągania do tych linii pomocniczych, bo po wpisaniu parametrów położenia lewego górnego narożnika musze uwzględnić grubości linii opisujących okrąg i jeśli po prostu wpiszę 0,0, to środek okręgu o promieniu 10 będzie nie w punkcie 10,10, a w punkcie 10+połowa grubości obrysu, 10+połowa grubości obrysu !!!!!!!!

Zadanie:

Jeśli chcemy to zrobić automatycznie, to usuwamy stroke (aby nie było grubości linii) i tylko sobie wypełnić fill. Wtedy matematycznie wyliczamy, ustawiamy i na koniec zaznaczamy wszystko, usuwamy wypełnienie i wstawiamy linie.

Możemy też to zrobić na samym wypełnieniu bez linii - wtedy matematycznie się zgadza; na koniec dodajemy linie i usuwamy wypełnienie

Albo wykorzystujemy guidelines i przyciąganie 😄

Ewentualnie object to path, żeby sobie wszystko zamienić na wszelki wypadek na ścieżki, jeśli coś nią nie jest

File -> document properties -> Resize to content (zrobić to wcześniej niż nadanie grubości linii, aby wszystko się zgadzało)

Zapis: *.DXF (DXF R14) // bo Fusion robi dziwne rzeczy czasem z *.svg, psuje skalę

tu koniecznie sprawdzamy czy jednostki zgadzają się z jednostkami dokumentu z projektem (najlepiej w obu mm!) - inaczej dziwnie konwertuje 😄

Autodesk Fusion

(30 dni wersji próbnej; później kredyty?)

Hide Data Panel -> Design Samples -> Utility Knife

Design - zakładki:

Design: wczytywanie projektu/projektowanie

Manufacture : usatwienia prędkości posuwu, szybkości i inne parametry do programowania frezarki

Render: prezentacja obiektu

Animation -> rozkładanie na części, co jest w środku

Simulation -> możemy zasymulować pewne wydarzenia, obciążenia i co się z tym stanie wtedy

W tym programie wszystko działa od lewej do prawej, od góry do dołu

scroll -> bliżej-dalej
przyciśnij scroll -> przesuwanie
shift + wciśnij scroll -> obrót

po lewej drzewko-wyszukiwarka

na dole - linia czasu: pokazuje co po kolei było robione w danym projekcie; uwaga, jeśli wszystko jest dobrze sparowane, to jeśli na przykład wrócę do szkicu, zmienię tam jeden wymiar, to po zatwierdzeniu wszystkie kolejne rzeczy zależne od niego również się zmienią!

jak na linii czasu klikniemy play, to pokaże nam się po kolei co było robione

najpierw klikamy TOP, wymieramy płaszczyznę -> insert -> dxf

wymiary na osiach mogą być źle oznaczone -> jeśli chcemy sprawdzić -> inspect -> measure -> klikamy dwie linie, poda nam wymiar pomiędzy nimi

design -> manufacture
1) tworzymy frez pod sklejkę

prawy górny róg -> preferences ->manufacture -> enable cloud libraries -> apply -> ok

cloud-> new library -> roland srm-20

"+" -> flat end mill:

nie używać polskich znaków

vendor - producent, dostawca

cutting feedrate - prędkość posuwu
feed per tooth - iloś materiału zebrana na ostrze
plunge - wejście w materiał

OK!

SETUP

Setup->new setup

Setup->Stock Point -> klik: lewy dolny róg
Stock->
Stock Side Offset - ile materiału mamy dookoła na każdą stronę "poza" projektem; musimy mieć z każdej strony więcej niż średnica frezu + jeszcze jakiś matreriał (przy 3mm frezie ok. 8mm na stronę)
Stock Top Offset - odsunięcie do góry; oznaczamy sobie tutaj wartość, którą chcemy wyrównać górną powierzchnię materiału; wtedy na przykład możemy w pierwszym kroku wyrównać tę powierzchnię; sklejka jest równa, więc robimy 0
Stock Bottom Offset - grubość materiału, u nas 4,6mm
OK

2D->2d Contour - odcina nam projekt z materiału

Select tool -> z chmury nasze narzędzie
Contour -> wybrać obrys -> jeśli pojawi się nam strzałka to klikając w nią możemy zaznaczyć czy ma jechać frez po wewnętrznej czy po zewnętrznej (w zależności czy wycinamy obiekt czy otwór w obiekcie

Tabs - mostki technologiczne utrzymujące przedmiot w miejscu

Sideways compensation:
Left (Climb Milling, współbieżnie)
Right (Conventional Milling, przeciwbieżnie) - nieco bardziej poszarpana, ale łatwiej maszynie, tego będziemy używać

Multiple depths:
maximum ruoghing stepdown - na ile na raz pozwalamy maszynie wejść w materiał; w naszym przypadku ustalamy to na 1mm
finishing stepdowns - ilość tych końcowych kroczków wykańczających (my zaznaczamy 0 u nas)
finishing stepdown - głębokość takiego ostatniego frezowania (czyli np. przy ustaleniu finishing stepdowns 1, a finishing stepdown 0,2mm będziemy mieć przy frezowaniu na 3 mm będą kroki: 1 -2- 2,8mm i dopiero 3)

use even stepdowns - tak

order by depth - tak (czyli wszystkie otwory najpierw 1mm, potem 2mm i tak dalej - wszystkie kolejno poglębia (?)

Lead in i lead out - chodzi o to, że wcześniej stopniowo wjeżdża w materiał tak, by w punkcie "startowym" już być zagłębiony; analogicznie po zakończeniu projektu wyjeżdża poza ścieżką stopniowo; zmniejsza to naprężenia w porównaniu do sytuacji, że punktowo od razu w ścieżce zaczyna ostro; my odznaczamy oba na nie, bo nie potrzebujemy tego, a może nam więcej materiału zniszczyć

ramp - tak
ramping angle 20 stopni; maximum ramp stepdown 4,6mm (jak grubość materiału)

Kieszonki: 2D->2d pocket

1) tool - wybieramy narzędzie
2) geometry - wybieramy kieszonki i klikamy w strzałki, żeby były w środku
3) heights - zmieniamy naszą maksymalną głębokość poprzez zmianę bottom hight -> selected contours (bo nasz szkic to góra projektu) -> ustalamy na jaką głębokość ma być: -2mm
3) passes ->
sideways compensations: right;
maximum stepover-> ile ma najść na wyfrezowaną już trasę przy kolejnym przejściu obok (jak przy koszeniu trawnika - jak zawracam i robię kolejną linię, to muszę trochę najechać na skoszony już pas); 1,8mm
order by depth - tak
stock to leave - ilość materiału pozostawiona na ostatnie przejście -> nie
4) linking ->
lead in, lead out - nie
ramp -> 20 stopni ->...

ok

setup -> simulate with machines -> stock -> tak -> play (podgląd pracy)

uwaga! w rozwijanej liście po lewej ustawiamy najpierw pocket, później contour, bo chcemy najpierw wyciąć kieszenie, a dopiero potem krawędź:

Przed zapisem musimy post processing włączyć -> klikamy setup1 (żeby wszystkie działania były! nie tylko jedno!) -> action -> post processing -> post -> fusion library -> vendor: Rolan DG -> roland rml -> choose anotrher -> cloud -> ok

file name, output folder -> zapisujemy swoją nazwę i lokalizację pliku
unit -> document unit

Configuration -> machine type -> MDX-40, no rotary -> POST

Na komputerze Vpanel - musi być podłączona frezarka do komputera; ustawiamy punkt startowy na dolny lewy róg;
origin-> zerujemy X i Y, aby wyzerować punkt odniesienia
ustalanie 0 dla osi Z: musimy na oko ustawić frez na powierzchni sklejki; zerujemy w programie; po wyzerowaniu odjeżdżamy Zetką do góry, aby się odsunąć
Speed na początek zmniejszamy do 80%
Spindle speed też zmniejszamy o 1
Cut -> jeśli coś jest, to wyrzucamy; -> add -> nasz plik z końcówką *.prn -> output

wiki.robisz.to -> roland srm 20.... -> cały tutorial do ustawień frezarki

Plan: ilustracja izometryczna; naklejki z napisami; bardziej zaawansowane operacje w Ruby

Ilustracja izometryczna

Ilustracja izometryczna: przy tworzeniu mamy punkt zbiegu, widzimy perspektywę

Ilustracja aksjometyczna - linie siatki są równoległe do siebie, nie zbiegają się w jednym punkcie; na przykład często spotykana w grach

Inkscape - ilustracja izometryczna

file -> document properties -> //(guides (tu sobie linie pomocnicze możemy rysować)// ->grids:
rectangular - kwadratowa
axonometric - aksjometryczna -> new

enable - nadaj siatkę, pokazuj ją; możemy stworzyć kilka siatek i w trakcie ryusowania sobie je wyłączać/przełączać

units mm

origin X,Y - początek siatki (0,0)

spacing - główne linie siatki są oddalone od siebie o taką odległość

kąt X i Z - najlepiej zostawić 30, najprzyjemniejsze dla oka

kolory linii

major grid line every -> co ile linii jest główna linia siatki

manipulując odcieniami powodujemy większe wrażenie głębi

Naklejki drukowane kolorowe:

mamy plik, drukujemy na papierze -> wrzucamy na ploter i skanujemy; może od razu zaproponowac nam obrysy, ale możemy też wrzucić ten plik na komputer i wrzucić swoje obrysy

na koniec skanowania ->transfer to canvas (żeby wskanować do canva i zrobić obrysy do wycięcia)

canvas -> file -> import from cutting machine -> scanned imag
svg -> import from your computer -> wrzucamy obraysy

menu po prawej -> edit
edit->macierz -> od razu wypełnia całą stronę kopiami wybranego obiektu
warstwy-> blokuję sobie skan obrazka jak chcę manipulować obrysami

File -> export (wypluje błąd, ze obrazu nie wyeksportuje i nie weźmie pod uwagę kłódki -> to dobrze :) -> transfer fce file via internet

na ploterze:

retrive data -> pobieramy z chmurki z kieszenią

wykasowywanie na ploterze, żeby wyciąć bezpośrednio -> scan -> direct cut -> na ploter -> skala szarości -> start -> ok

*sprawdzamy na jakim ploterze jesteśmy: canva -> help ->log out-> będzie napisane na którym loginie jesteśmy (ploter po lewej to olsztyn, po prawej to maciekrobiszto)

RUBY - zaawansowane funkcje

Poprawki w projekcie w zakładce przygotowanie do cięcia -> nie muszę wracać do projektu, tylko zaznaczyć, górny prawy róg -> ołówek i mogę zmieniać -> aktualizuj zadanie

Dodawanie projektów na jednej karcie:

karta przygotowanie -> po lewej projekty projekty -> strzałka po prawej stronie przy danym projekcie i dorzucam do projektu inne zapisane

Ustawianie kolejności wycinania:

-> po prawej przy nazwie projektu: najpierw geometria wewnętrzna -> wtedy zawsze program najpierw wytnie środek, a potem dopiero obrys

Pomijanie powielających się linii przy wycinaniu:

Obok tego przycisku jest przycisk "I" - > pomiń pokrywające się linie cięcia (aby laser nie jechał dwa razy po tym samym!)

Powielanie elementów:

zaznaczam projekt (w zakładce przygotowanie), klikam na ikonę czterech kwadratów - ustawiamy macierz

(te samą funkcję możemy zrobić przy dodawaniu projektu jak na strzałkę klikniemy dwa razy)

Przyciąganie:

Jeśli nie chcemy przyciągania w projekcie, należy kliknąć ikonę kwadrat z przerywanymi liniami (jak powyżej)

Wybór materiału:

na górze po lewej -> ikona: trzy linie -> materiały -> zapisz jako nowy (nigdy nie zmieniamy istniejących materiałów - nadanych odgórnie lub stworzonych tutaj) -> klikam któryś wyjściowy projekt -> zapisz jako nowy -> ustalam swoją nazwę i dopiero wprowadzam swoje zmiany:

1) mogę sterować kolejnością działania (ustalać kolejność na liście) - > najpierw grawerowania, na koniec cięcie

2) dodawanie działania: dodaj efekt -> koniecznie nazwa i typ -> dodaj -> pojawia się; nadaję kolor (prawdopodobnie jeśli jest więcej kolorów przy danym zadaniu, to to jest to samo działanie, ale najpierw robi to, co jest jednym kolorem, potem to, co drugim) -> ustawiamy prędkość i moc wypalania -> źródło tak samo jak jest -> częstotliwość dla cięcia 100, dla grawerowania DPI 500

3) zaawansowane -> korekcja mocy -> chodzi o to, że laser się porusza, a wiązka musi zdążyć się włączyć, dolecieć do sklejki i wyłączyć -> czasem przy szybkim grawerowaniu może się przesunąć szybciej niż wygrawerować -> wtedy włączamy korekcję mocy, aby chwile wcześniej się wiązka włączyła i zaczęła grawerować w dokładnie tym punkcie, co chcemy; może być istotne przy grawerze

4) odgórnie - przy sklejce raczej nie będzie miało znaczenia; raczej odgórnie(???), żeby lepiej wyciągało pył i nie przechodziła wiązka przez niego i wbijała go w grawer znowu

5) można ustalić ile razy laser ma przejść po danej ścieżce; raczej nie trzeba zwiększać

*uwaga, trotec na swojej stronie ma też przygotowaną swoją paletę kolorów - można ją zaciągnąć do programu graficznego i mieć dokładne te ich kolory

Pieczątka:

grawer musi być na czarno, aby dało się zrobić pieczątkę!

grawer powinien być negatywem i napis w odbiciu lustrzanym

stwórz pieczątkę -> automatyczna linia cięcia, np. prostokątna -> odbicie lustrzane -> zatwierdź

tworzy się NOWY PROJEKT, wchodzimy w niego (uwaga, on ignoruje tę zewnętrzną linię, interesuje go tylko ten napis

-> utwórz zadanie -> na szaro jest, bo go nie widzi, nie uznaje - znowu zaznaczam i klikam teraz w tej zakładce utwórz pieczątkę

Ręczne tworzenie pieczątki:
Jak zrobić, aby było z takim samym obrysem jak sobie wymyśliłam? chcę najpierw, żeby wycięła mi się ta pieczątka najpierw!

1) powielam linię obrysu i zaznaczam ją na czerwono (UWAGA! wybieram ten, który jest ponad tekstem i zmieniam go na czerwono)

musimy mieć tekst nad ścieżką; jeśli zaznaczyliśmy nie tę ścieżkę, to aby zmieniać kolejność, to musimy wejść w "kanapkę" (grupuj obiekty według warstwy) -> łapiąc za uchwyt z dwoma kreseczkami możemy przesuwać obiekty między sobą

2) pierwotną linię obrysu wypełniam na czarno

3) napis zaznaczam nad kolorami kwadracik z szachownicą - graweruj/zakryj

4) lustrzane odbicie napisu

Waterjet - WAZER

Tnie strumieniem wody z piaskiem pod wysokim ciśnieniem. Nie nagrzewa materiału. Pracuje na bardzo wielu materiałach: szkło, ceramika, metal,... , ale czas cięcia jest dłuższy. Ma też stosunkowo duży kerf ze względu na szerokość "wiązki" tnącej.

W projekcie muszą być mostki, aby projekt nie uciekł w maszynę po cięciu.

Woda na równi ze stołem. Stoły zużywają się, wymienia się je.

Ustawiamy maszynę ręcznie przed cięciem - robimy to bardzo powoli, aby nie uszkodzić elektroniki.

CAM dla Wazera:

1) import pliku
2) skalowanie i zmiana pozycji
3) wybór materiału
4) ustawienia ścieżki cięcia
5) ustawienie mostków i punktu startu cięcia
6) ustawienie jakości cięcia

File -> import file

Scale and Position -> ustalamy tutaj położenie w układzie lokalnym; jego położenie dla maszyny ustalamy jeszcze później

Układ globalny - jest związany z maszyną, maszyna zawsze idzie do swojego stałego punktu 0,0

układ lokalny - jak ustalam punkt startowy na maszynie; miejsce, w którym sobie zaznaczam ułożenie projektu

Materiał

Cutting Path - > na zewnątrz od linii, po linii środkowej, wewnątrz linii czy ma nie ciąć; np. Centraline; offset 0,48mm na dzisiaj zostawiamy

Tabs and Leads -> mostki: bez/automatycznie/manualnie; na dzisiaj automatycznie

Leads - wejście od boku, jak we frezarce; nie chcemy tutaj dzisiaj

Cut -> jakość, na przykład średnia

Nazwa pliku - > generujemy; wyskakuje G-code

Affinity Designer - płatna aplikacja, ale płatna RAZ (w odróżnieniu od adobe) (pakiet do wektorów, tekstu)

do 30.10 promocja: cały pakiet z aplikacjami na komputer i ipada za 110zł

new document -> colour format dzisiaj rgb/8, bo chcemy zrobić pieczątkę

usuwanie: krok w tył klikamy dwoma palcami w ekran; zaznaczenie elementu i kosz na dole po lewej

ołówek:
po kliknięciu - na górze listwa -> dwa węzły i strzałka w jedeb: to autoclose, przy dosuwaniu się do istniejącego węzła początkowego, będzie zamykał automatycznie
stabilizer: no stabilizer ( z ręki); rope stabilizer - mamy smycz do ciągnięcia linii :); window stabilizer - długość smyczy zależna od rędkości rysowania

wypełnienie i kontur po prawej

opacity - przezroczystość

noise - szum

poniżej wypełnienia: grubości ścieżki, efekty ścieżki
uwaga! align - pozwala ustalić położenie ścieżki względem obrysu - czy biegnie w środku grubości linii czy na zewnątrz czy w środku (sam stroke)

warstwy -> trzy kropki -> layer options, mozna blokować, nie wyświetlać itd. // lub przytrzymać warstwę i przesunąć w lewo

efekty pędzli - do ilustracji, do lasera chyba nie bardzo, nie wiemy jak się zachowa

po lewej: kształty: jak przytrzymam dłużej, to kształty się pojawiają

kształt - zaznaczam myszkę, żeby zmienić kształt: przeciąganie "z ręki'; przeciąganie + przytrzymanie jednego palca na ekranie - skalowanie; przeciąganie + dwa palce - bez skali, ale z zachowaniem środka; przeciąganie + 3 palce -skala + zachowanie środka

trzy linie -> resize

Hafciarka jednoigłowa

Format najlepiej .pes, może być też .dst

kolory zmieniamy po kolei, zmieniamy fizycznie nici

tutaj: brother innovis f480

Przydantne linki

Pliki

PORTFOLIO

8/11/2024 PRACOWNIA